CHILI 2003
Op naar Patagonië
Februari 2003 ging met reisorganisatie SAWADEE naar Patagonië en Paaseiland. Ik zou de reis niet afmaken. Mijn zwager overleed plotsklaps. Zes maanden later reisde ik alsnog naar de plekken die ik gemist heb, en naar nog veel meer.
Over mijn ervaringen, de eerste reis
en het sabbatical dat volgde, schreef ik
"Op Staande Voet op Stap"
Hieronder staan fragmenten uit dat boek.
Santiago de CHili
Is dit wel Zuid-Amerika? Deze vraag stellen we onszelf nog regelmatig. Is het toch niet Parijs, Barcelona of Lisa-bon? Santiago de Chili is een wereldstad die zo in mediter-raan Europa zou passen. Brede avenues, gietijzeren lan-taarnpalen, een metro (!), barok gebouwen, westerse auto’s, keurig geklede chique mensen, terrasjes, Chakira, etc. Slechts 4 uur tijdverschil en dus geen jetlag. Geen brom-mers, geen chaos, amper bedelaars….zelfs de taxi’s lijken zich aan de verkeersregels te houden, maar dat was geluk-kig uiterlijke schijn toen we er daadwerkelijk gebruik van maakten.
Het moet wel Zuid-Amerika zijn. We hebben 24 uur gereisd, met alleen een doorstart in Buenos Aires als noemenswaardig incident. We zijn met ons tienen, plus Miran-da namens Sawadee. Ik heb witte toppen gezien vanuit een vliegtuigraam, op rood, geel gekleurde kale bergen: de Andes. Ja, dit is Zuid-Amerika!
Met de nachtrein van Santiago naar Pucon
Geel/blauw staat de nachttrein op ons te wachten. Gebouwd in 1923 in Duitsland, hoog op de wielen (of lage perrons), binnen is het een en al nostalgie. Houten coupes, met fluwelen banken, barok gevormde lampenkappen van rookglas. Een eigen conducteur voor deze wagon. Een heuse restauratiewagen met tafelkleedjes en obers in pak. Denggedeng dengedeng vertrekt de trein naar Tecumon, 12 uur of 660 kilometer naar het Zuiden. Dengedeng, zwabber zwabber, stommelen we naar de Pectopah, die in tegenstelling tot de pectopah uit de Transsib ook nog leker eten, wijn en bier blijkt te hebben. Teruggekomen liggen de bedden klaar; keurig opgedekt met opgeslagen insteek. Ieder een breed bed met eigen gordijn. Onder genot van een biertje (jawel gehaald in de pectopah, sommigen dingen veranderen niet) filosoferen we over belangrijke experimenten voor morgen: waar staat de zon om 12u00, hoe loopt het toilet leeg....experimenten die we terug op het noordelijk halfrond nog moeten gaan herhalen.
Villarica, Pucon (Chili)
Eergisteren nog onbeklimbaar, gister met zijn top in de wolken en nu strak blauw. Na de kamechugamoeilijkenaamvan achtduizenderbijdarjeeling weet ik het nu zeker: bergweergoden zijn met mij.
over de paksneeuw op de kraterwand zigzaggend omhoog geklauterd over hellingen van 20 tot 37,5%. Zegmaar een drieskiliftenlange zwarte piste, en dan omhoog!
In vijf etappes bereiken we de top, zigzaggend, naar gelang de steilte. ijsbijl aan de bergkant en voeten stevig in het voetspoor van je voorgangers. Af en toe dwingen venijnige windvlagen je tot stilstand (althans je hoopt dat het daarbij blijft). Zeurende dijbeenspieren worden met een paar stevige trappen in de houding gezet en we gaan door. We laten ons niet foppen, en weten dat achter de top die we zien liggen, de echte top nog honderden meters verder is. De stijgijzers blijken niet nodig omdat de zon verijsen van de sneeuw tegengaat.
De laatste 20 meter gaan letterlijk stap voor stap, maar dan zijn we erook. Voldaan, moe, onder de indruk van de
blauwzwarte lavastenen buiten en de dieprode kraterwand aan de binnenkant. La casa del diablo laat af en toe gegrom horen en stoot dampen uit. Verder blijft hij rustig. De warme lava blijft onzichtbaar in de diepte, althans voor nu. Het huis is bedwongen, we genieten!
Terug gaat veel makkelijker: Gewoon glijden, skien zonder skies, sleetje rijden zonder slee. De ijsbijl als stuur en rem, roetsen we de berg in noodtempo af. Het kind in ons komt boven. Alleen hierom is de dag zeer geslaagd. We sluiten de dag in stijl af met wijn onder de sterrehemel in een warmwater bad en zie..ik heb nu geen spierpijn!
Chiloë, ruim 7 maanden later
Aeroporte Puerto Montt, 1 november, Allerzielen. Is het toeval dat ik juist op deze datum mijn reis voortzet op juist die plek waar ik dit voorjaar mijn Chili-reis afbrak. Terwijl ik me dit afvraag, passeer ik een groot reclamebord van de ING. Toeval bestaat niet. Maurice is even heel dichtbij. Het is goed zo.
De haven van Puerto Monnt
Bedrijvigheid alom, verse vissen en schelpen. Dadelpalmtakken blijken strengen aaneengeregen gedroogde mega-mosselen te zijn. Opgevouwen zeewier en verse Pail Marina in voorbereiding. Hier moet ik eten. Wankele tafels, foto van de hele familie trots aan de muur, goed gevulde soep: stuk zalm, een witvis, mosselen in drie maten: groot, groter, heel groot, inktvis, een felrode ronde "mossel" en dat schelpdier met tentakels wat ik dit voorjaar al de markt in Santiago mocht bewonderen....
Met de Magallanes naar Puerto Natales
Ik heb inmiddels aangemonsterd op de Magellanes!, in een kooi in het vooronder. Nee, career-watchers, niet om te werken. Dat toekomstplan komt nog; gewoon als passagier.
En ik ben niet de enige…twee dagen lang hielden toeristen zich verstopt, maar als maandag het incheck-ritueel voor de ferry begint, stromen ze ineens vanuit alle hoeken en gaten toe. Patagonië: here we come!
Over Stress en de vier seizoenen
Stress? Hoe kan dat nu als je enige afspraak de komende twee maanden bestaat uit Oud & Nieuw vieren in Buenos Aires, en je grootste zorgen zijn, wat je vandaag gaat eten en wat je morgen voor leuke dingen gaat doen? Tja, het leven is nog steeds relaxed, maar na vier uur aankl*ten in een internetcafé had ik nog steeds een "volle" digitale camera, een lege CD-rom en een "echte" camera met kuren. Aan de vooravond van een trekking door één van de fraaiste natuurparken van de wereld (UNESCO), slaat dan bij mij de stress toe...
Met de bus vertrokken we naar de bergen. Zon, zicht op de "Torres". Verschillende kleuren van gesteente in horizontale en verticale lagen geven een indruk van de krachten die de Patagonische Andes omhoog hebben gedrukt. Een half uur later, zelfde plek: geen berg te bekennen en het azuurblauwe meer is veranderd in een golfslagbad. Je tentje opzetten tijdens sneeuw na een wandeldag met zon, wind en regen; dit is Torres del Paine: vier seizoenen in een dag.
Schermen van mini-"berken"-blaadjes groeien horizontaal met de wind mee. De gebogen stam verraadt de dominante windrichting. Wolken/sneeuw jaagt rechts over zwarte pieken, links Laguna Grey met ijsbergen die zijn afgebroken van de lichtblauwe gletsjer in dit grijze meer. Koude wind vanuit het Patagonische ijsveld probeert ons van het uitzichtpunt te verdrijven. Opklaringen, een sneeuwbuitje, harde wind, regen, windstilte, zon. Torres del Paine: vier seizoenen in een kwartier!
Voor de kenners: we doen de W rechtsom in vijf dagen. Zaterdag, het midden van de W. Omhoog. Het is winter. Sneeuw komt op sommige stukken horizontaal voorbij en ik moet vechten om op de been te blijven. Meestal lopen we echter in de beschutting van een bos waar het dikke pak verse sneeuw ons dwingt tot het maken van een sneeuwpop. Sneeuwballen-gevecht, Nederland-Frankrijk 3-1. Links een snelstromende rivier met op de achtergrond een overhangende gletsjer. Rechts spelen de wolken en de Torres Kiekeboe: een continue stroom van nieuwe plaatjes van volledig wit tot fier in de zon stralende Torres. De laatste meters gaan zwaar, steil omhoog, stap voor stap in harde wind, soms tot je knieën in de sneeuw.
Gelukkig slapen we vanavond op dezelfde plek en kon ik mijn rugzak vandaag achterlaten. Ja, dit is andere koek dan de georganiseerde trekkings, waar water en je camera je enige bagage was. Hier is water zo`n beetje het enige wat ik niet mee hoef te nemen. Geen huiskamertent; slechts af en toe een veredeld bushokje om te schuilen. Geen keukentent waaruit elke dag weer een maaltijd en een nieuw lunchpakketje wordt getoverd: slechts een primusbrander, twee pannen en eten voor vijf dagen meeslepen; bergje op en af, in die ene rugzak, gedragen door me, myself and I. Geen ezels, lama´s, dragers, noch gids. Koude nachten en de voldoening van de prestatie. Wat is de overtreffende trap van Coolywooly, Coolier woolier?
Zondag: zomer. In de stralende zon lopen we langs Laguna Esmeralda rond de bergkam. Minder wind, andere vegetatie. Struiken groeien als groene molshopen tegen de helling; rode “Kamperfolie” en twee keer een condor. De poema laat alleen zijn sporen achter, achter in het kamp. Het weer doet deze dagen leuk mee: herfst-lente-winter-zomer-lente als seizoenspatroon is een superlot uit de loterij.
Omhoog naar de rand van een steil dal, Campamento Chileno, nog eentje verder?? Interpretatie van het begrip "vlak" blijkt sterk te verschillen tussen mensen die het traject net zijn afgedaald en wij die nog moeten klimmen. Een kamp te ver? Bikkel Rob gaat vooruit om terug te keren als koelie voor de bagage van Estelle.
Heerlijke pasta en de volgende dag als beloning: de goud/gele Torres zich zien ontworstelen uit de witte wolken in de ochtendzon!
Okay, hier had kunnen staan: de zon zien opkomen op de Torres. Maar toen het nog helder was waren we nog niet ons bed uit, laat staan dat we de mirador al hadden beklommen. Als een bejaarde strompel ik vervolgens de bergen af en uit. De knieblessure die voortijdig een einde maakte aan de Nijmeegse Vierdaagse-aspiraties van Vaandrig Van Heusden speelt na twaalf jaar weer op. Het mag de pret niet drukken; het uitzicht is prachtig en de voldoening groot. Een douche, scheren en een bed doen vervolgens wonderen.
En die stress? Het was uiteindelijk gelukt om de digicam te backup-en. Mijn gewone camera is helaas overleden. Morgen ga ik in Punta Arenas kijken of ik hem kan vervangen. Muy Tranquillo, no stress!
Casa Menendez-Braun, Punta Arenas
De familie Menendez-Braun, één van de speculanten-families uit de tijd van het "wilde zuiden", heeft de stad een paar prachtige casa´s nagelaten. Geld speelde geen rol. Neo-klassiek, barok en art-deco van rond 1900. Ik persoon-lijk zou de functie van de biljartkamer en de sala musica omwisselen. Op die verhoogde plek in de glas-in-lood er-ker waar nu de Steinway-vleugel staat, kan dan mooi die houten schrijftafel uit de kamer naast de ingang.
Het grootste kerkhof van Zuid-Amerika
Het kerkhof vertelt de geschiedenis van de stad. Enorme tombes voor de speculanten-families uit de tijd van het "wilde zuiden" en duitse en slavische namen op de graven van de immigranten die hen in staat stelde hun fortuin te vergaren.
Naar het einde van de wereld
Met de bus op weg bent naar the middle of no-where, of eigenlijk the uttermost south of nowhere. Usuahia, de meest zuidelijk gelegen stad van de wereld, daar waar Ruta 3 (de noord-zuid verbinding van Argentinië) na ruim 3000 km nog maar een gravelweg is, en dan domweg stopt. Het einde van Zuid-Amerika, of zoals je wilt: het begin.
De grens over naar Argentinië.
Voor het volledige verhaal
Nog steeds actueel: 